ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ - ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ

ਲੈਵੇਂਡਰ ਇੱਕ ਖੂਬਸੂਰਤ, ਬਹੁਵਰਸ਼ੀ, ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲਾ ਬੂਟਾ ਹੈ। ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੇ ਬੂਟੇ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਤਰ, ਸੌੰਦਰਯ ਪ੍ਰਸਾਧਨ ਅਤੇ ਸਾਬਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਇਸਦੇ ਬੂਟੇ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫੁੱਲ ਗੂੜ੍ਹੇ ਕਾਲੇ, ਨੀਲੇ, ਲਾਲ ਅਤੇ ਬੈਂਗਣੀ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੈਵੇਂਡਰ ਨੂੰ ਨਕਦੀ ਫਸਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ, ਜਪਾਨ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਮੇਤ ਭੂਮਧੀ ਸਾਗਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਲੱਦਾਖ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਮੌਸਮ

ਲੈਵੇਂਡਰ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਅਤੇ ਠੰਡੀ ਮੌਸਮ ਵਾਲਾ ਬੂਟਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੁੱਕਾ ਅਤੇ ਪਾਲੇ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਮੌਸਮ ਠੰਡੀ ਸਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਠੰਡੀ ਗਰਮੀਆਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਚੰਗੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਜਿੱਥੇ ਬਰਫ਼ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੀਜ ਅੰਕੁਰਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਾਰ੍ਹ ਤੋਂ ਪੰਦਰਾਂ ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ 20 ਤੋਂ 22 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬੂਟੇ 10 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੇ ਬੂਟੇ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦਾ ਬੂਟਾ ਖੂਬਸੂਰਤ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਫੁੱਲ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਦਿਖਣ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੇ ਫੁੱਲ ਲਾਲ, ਬੈਂਗਣੀ, ਨੀਲੇ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਬੂਟਾ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਫੁੱਟ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦਾ ਮੂਲ ਸਥਾਨ ਏਸ਼ੀਆ ਮਹਾਂਦੀਪ ਹੈ। 10 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਬੂਟਾ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਮਿੱਟੀ

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਕਾਰਬਨਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਯੁਕਤ ਰੇਤੀਲੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ, ਮੈਦਾਨੀ ਅਤੇ ਰੇਤੀਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਪੀ.ਐਚ. ਮਾਨ 7 ਤੋਂ 8 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਲੈਵੇਂਡਰ ਚੰਗੀ ਪਾਣੀ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀਆਂ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮਾਂ ਨਿੰਮਨਲਿਖਤ ਹਨ - ਹਾਈਡਕੋਟ ਸੁਪੀਰੀਅਰ, ਲੇਡੀ ਲੈਵੇਂਡਰ, ਫੋਲਗੇਟ, ਬੀਚਵੁੱਡ ਬਲੂ, ਭੋਰ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਲੈਵੇਂਡਰ ਆਦਿ।

ਬੁਵਾਈ ਲਈ ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ

ਬੂਟੇ ਰੋਪਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਦੀ ਹੱਲ ਜਾਂ ਕਲਟੀਵੇਟਰ ਰਾਹੀਂ 2-3 ਵਾਰ ਚੰਗੀ ਗਹਿਰੀ ਜੁਤਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਜੁਤਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪਾਟਾ ਲਾ ਕੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਭੁਰਭੁਰੀ, ਸਮਤਲ ਅਤੇ ਘਾਹ-ਬੂਟੀਆਂ ਮੁਕਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾ ਰਹੇ। ਖੇਤ ਦੀ ਜੁਤਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਮੇੜਾਂ ਅਤੇ ਕਿਆਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉ।

ਖਾਦ ਅਤੇ ਉਰਵਰਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ

ਲੈਵੇਂਡਰ ਦੀ ਫਸਲ ਦੀ ਚੰਗੀ ਵਾਢ ਲਈ 6 ਟਨ/ਐਕੜ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਸੜੀ ਹੋਈ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਰਸਾਇਨਕ ਉਰਵਰਕ ਦੇਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਆਖਰੀ ਜੁਤਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ 40 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ਫਾਸਫੋਰਸ, 40 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ਪੋਟਾਸ਼ ਅਤੇ 20 ਕਿ.ਗ੍ਰਾ. ਨਾਈਟਰੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਾ ਛਿੜਕਾਵ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਲੈਵੇਂਡਰ ਫਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ

ਇਸਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਦ ਬੂਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੁੱਲ ਖਿੜ ਚੁੱਕੇ ਹੋਣ। ਇਸਦੇ ਤਣੇ ਦੀ ਕਟਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸ਼ਾਖਾਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਫੁੱਲ ਸਮੇਤ ਲਗਭਗ 12 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਸਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿੰਮ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਵਧੇਰੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਇਸਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਜਾਵਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਚ ਕੇ ਨਕਦ ਲਾਭ ਕਮਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।