आलू

ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਰੱਬੀ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਬੋਆਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਿਸਾਨਾਂ  ਦੁਆਰਾ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਲੂ ਦੀ ਬੁਵਾਈ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕੱਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵਾਂਗੇ।                  

ਆਲੂ ਦੀ ਬੋਆਈ ਲਈ ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ         

ਆਲੂ ਦੀ ਬੋਆਈ ਲਈ ਸਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜੁਤਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖੇਤ ਦੀ ਜੁਤਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਲੂ ਦੀ ਰੋਪਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਵੀ ਮਿਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਊਰਵਰਕਤਾ ਵਿਚ ਵਾਦਾ ਹੋ ਸਕੇ। ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਆਖ਼ਰੀ ਜੁਤਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ 4 ਤੋਂ 5 ਟਰਾਲੀ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਡਾਲਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੁਤਾਈ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕਿ ਪੂਰੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਖਾਦ ਫੈਲ ਜਾਏ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਨੂੰ ਜ਼ਯਾਦਾ ਉਤਪਾਦਨਸ਼ੀਲ ਬਨਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।ਇਸ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਖੇਤ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।       

ਆਲੂ ਬੀਜਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਕੀ ਹੈ? 

ਆਲੂ ਦੀ ਬੋਆਈ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੀਆਂ ਸਮਾਂ ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਬੀਚ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਮਾਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਧਾਨ ਦੀ ਕਟਾਈ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸੀਧਾ ਆਲੂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

15 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 15 ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਬੀਚ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਲੂ ਦੀ ਬੋਆਈ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਮਾਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਆਲੂ ਦੀ ਬੋਆਈ ਦੋ ਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਆਲੂ ਦੀ ਬੋਆਈ ਨੂੰ ਅਗੇਤੀ ਬਿਜਾਈ ਮਾਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਲੂ ਦੀ ਦੂਜੀ ਬੋਆਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।  

ਆਲੂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? 

ਆਲੂ ਦੀ ਫਸਲ ਬੋਆਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖੇਤ ਵਿੱਚ 3-4 ਵਾਰ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਆਲੂ ਦੀ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫਸਲ ਖਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਮਧਿਆਂ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। 

ਆਲੂ ਦੀ ਖੋਦਾਈ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਿੰਚਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਊਨਾ ਹੀ  ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਬਣੀ ਰਹੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਆਲੂ ਦੇ ਪੌਧੇ ਪੀਲੇ ਪੜ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹੀ ਸਮਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।  

ਦੂਜੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਚ ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਲਾਗਤ   

ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਲਾਗਤ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨ ਲਾਭ ਉਠਾਉਣ ਲਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਮਾਨਯ ਰੂਪ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਫਸਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਿਸਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਵਸ਼ਕਤਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਰਾਸਾਯਨਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਗੋਬਰ ਖਾਦ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

ਆਲੂ ਕੀ ਖੁਦਾਈ ਕਦ ਕੀਤੀ ਜਾਤੀ ਹੈ

ਆਲੂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਮਧਿਯ ਮਾਰਚ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਮਧਿਯ ਮਾਰਚ ਹੀ ਮਾਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਲੂ ਦੀ ਫਸਲ ਲਗਭਗ 60 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਆਲੂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਮ ਸੇ ਕਮ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਆਲੂ ਨੂੰ ਸੂਖਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਆਲੂ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਆਲੂ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਲੂ ਨੂੰ ਕੋਲਡ ਸਟੋਰ ਜਿਵੇਂ ਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਕਿ ਜਦੋਂ ਆਲੂਆਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਧ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਆਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਚੰਗੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।