Varieties

ਜੌ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਲੂ, ਸਾਮਾਨਯ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਸਹੀ ਜਲ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਲੀ    ਉਪਜਾਊ ਮਿੱਟੀ ਯੋਗ ਮਾਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੌ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਾਕੀ ਤਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਵਣੀਆ, ਖਾਰੀ ਜਾਂ ਹਲਕੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਜੌ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਦਾ ਸਮਯ

ਜੌ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਹਮੇਸਾ ਰੋਗਾ ਤੋਂ  ਬੀਜ਼ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਬੀਜ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਨ੍ਨਤ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਬੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਬੀਜ਼ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੇ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ਼ ਦੇ ਅੰਕੁਰਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੌ ਰੱਬੀ ਮੌਸਮ ਦੀ ਫਸਲ ਹੈ, ਜੋ ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਮਾਨਯ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਲੇ ਕੇ ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 

ਜੌ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ

ਜੌ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ  80-100 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਬੀਜ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਲਈ ਉਪਯੁਕਤ ਹੈ। ਜੌ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਸੀਡਡ੍ਰਿਲ ਨਾਲ 20-25 cm ਦੂਰੀ 'ਤੇ 5-6 cm ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਅਸਿੰਚਿਤ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ 6-8 cm ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਬੋਣੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੀ ਹਨ। ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ 2 ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਵਿਸਟਨ ਜਾਂ ਵੀਟਾਵੈਕਸ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਬੀਜ ਦੇ ਇਲਾਜ ਕਰੋ। ਇਸ ਦੇ ਅਲਾਵਾ ਥੀਰਮ ਅਤੇ ਬਾਵਿਸਟਨ/ਵੀਟਾਵੈਕਸ ਨੂੰ 1:1 ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ 'ਚ ਮਿਲਾਕੇ 2.5 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਬੀਜ ਲਈ ਉਪਯੋਗ ਕਰੋ।     

ਜੌ ਦੀ ਉਨ੍ਨਤ ਕਿਸਮਾਂ 

ਜੌ ਦੇ ਛਿੱਲਕੇ ਵਾਲੇ ਵਿਕਸਤ ਕਿਸਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ - ਅੰਬਰ, ਜ੍ਯੋਤਿ, ਆਜਾਦ, ਕੇ 141, ਆਰ.ਡੀ. 2035, ਆਰ.ਡੀ. 2052, ਆਰ.ਡੀ. 2503, ਆਰ.ਡੀ. 2508, ਆਰ.ਡੀ. 2552, ਆਰ.ਡੀ. 2559, ਆਰ.ਡੀ. 2624, ਆਰ.ਡੀ. 2660, ਆਰ.ਡੀ. 2668, ਆਰ.ਡੀ. 2660, ਹਰਿਤਮਾ, ਪ੍ਰੀਤੀ, ਜਾਗ੍ਰਤੀ, ਲਖਨ, ਮੰਜੂਲਾ, ਆਰ.ਐਸ. 6, ਨਰੇਂਦਰ ਜੌ 1, ਨਰੇਂਦਰ ਜੌ 2, ਨਰੇਂਦਰ ਜੌ 3, ਕੇ 603, ਏਨਡੀਬੀ 1173, ਏਸਓ 12 ਹਨ। ਛਿੱਲਕੇ ਬਿਨਾ ਵਿਕਸਤ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਚ ਗੀਤਾਂਜਲੀ (ਕੇ-1149), ਡੀਲਮਾ, ਨਰੇਂਦਰ ਜੌ 4 (ਏਨਡੀਬੀ 943) ਆਦਿ ਹਨ।

ਊਸਰ ਜ਼ਮੀਨ ਲਈ ਕੁਝ ਬਿਹਤਰ ਕਿਸਮਾਂ

ਆਜਾਦ, ਕੇ-141, ਜੇ.ਬੀ. 58, ਆਰ.ਡੀ. 2715, ਆਰ.ਡੀ. 2786, ਪੀ.ਏਲ. 751, ਏਚ.ਬੀ.ਏਲ. 316, ਏਚ.ਬੀ. 276, ਬੀ.ਏਲਬੀ. 85, ਬੀ.ਏਲ.ਬੀ. 56 ਅਤੇ ਲਵਣੀਯ ਅਤੇ ਕਾਰੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨ ਲਈ ਏਨ.ਡੀ.ਬੀ. 1173, ਆਰ.ਡੀ. 2552, ਆਰ.ਡੀ 2794, ਨਰੇਂਦਰ ਜੌ-1, ਨਰੇਂਦਰ ਜੌ-3 ਆਦਿ ਹਨ | 

ਮਾਲਟ ਅਤੇ ਬੀਅਰ ਲਈ  ਕਿਸਮਾਂ

ਪ੍ਰਗਤੀ, ਤੰਭਰਾ, ਡੀ.ਐਲ. 88 (6 ਧਾਰਿਆ ), ਆਰ.ਡੀ. 2715, ਡੀਡਬਲਯੂਆਰ 28 ਅਤੇ ਰੇਖਾ (2 ਧਾਰਿਆ) ਅਤੇ ਡੀ.ਡਬਲਯੂ.ਆਰ. 28 ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਜਿਵੇਂ- ਡੀ.ਡਬਲਯੂ.ਆਰ.ਬੀ.91, ਡੀ.ਡਬਲਯੂ.ਆਰ.ਯੂ.ਬੀ. 52, ਬੀ.ਏਚ. 393, ਪੀ.ਏਲ. 419, ਪੀ.ਏਲ. 426, ਕੇ. 560, ਕੇ.-409, ਏਨ.ਓ.ਆਰਜੌ-5 ਆਦਿ ਹਨ। 

ਜੌਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ

ਉਰਵਰਕਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਆਧਾਰਿਤ ਹੀ ਕਰਨਾ ਬੇਹਤਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਸਿੰਚਿਤ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ 40 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਨਾਇਟਰੋਜਨ, 20 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਫਾਸਫੋਰਸ, ਅਤੇ 20 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਪੋਟੈਸ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਸਿੰਚਿਤ ਅਤੇ ਸਮਾਹਰਿਤ ਬੋਣੇ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 60 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਨਾਇਟਰੋਜਨ, 30 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਫਾਸਫੋਰਸ, ਅਤੇ 20 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਪੋਟੈਸ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਅਤੇ ਮਾਲਟ ਜਾਤਿਆਂ ਲਈ 80 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਨਾਇਟਰੋਜਨ, 40 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਫਾਸਫੋਰਸ, ਅਤੇ 20 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਪੋਟੈਸ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਊਸਰ ਅਤੇ ਵਿਲੰਬ ਵਿੱਚ ਬੋਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨਾਇਟਰੋਜਨ 30 ਕਿਲੋਗਰਾਮ, ਫਾਸਫੇਟ 20 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਜਿੰਕ ਸਲਫੇਟ 20-25 ਕਿਲੋਗਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਹ ਖੇਤਰ ਜਿਥੇ ਬਰਸਾਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਖਜੂਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਥੇ ਘੱਟ ਬਰਸਾਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਓਥੇ ਕਿਸਾਨ ਭਾਈਆਂ ਖਜੂਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਖਜੂਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਵਸ਼ਯਕਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਰਸਾਤ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਿੰਚਾਈ ਨਾਲ ਹੀ ਵਧੀਆ ਖਜੂਰ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਖਜੂਰ ਨੂੰ ਮੌਸਮੀ ਬਰਸਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਖਜੂਰ ਪੰਜ ਅਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਢਦਾ ਹੈ। ਫਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਰਾਗਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਹੱਬਾਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਤੱਕਰੀਬਨ 28 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਗੰਡੋਰਾ, ਜਾਂ ਕੀਮਰੀ, ਦੂਜੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਲਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਹਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨਮੀ 85 ਫੀਸਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੀਜੀ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਡੋਕਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਲਾਂ ਦਾ ਵਜਨ ਦਸ ਤੋਂ ਪੰਦਰਹ ਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਫਲ ਕਸੈਲੇ ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਕੜਵੇ, ਗੁਲਾਬੀ ਜਾਂ ਲਾਲ ਰੰਗ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨਮੇਂ 50 ਤੋਂ 65 ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦੀ ਨਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਲ ਦੀ ਉੱਪਰੀ ਸਤਹ ਮੁਲਾਏਮ ਹੋਣੇ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਖਾਣ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 

ਖਜੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਿਸਮਾਂ

ਮਾਜੂਲ ਖਜੂਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਗਰ-ਮੁਕਤ ਖਜੂਰ ਵੀ ਕਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖਜੂਰ ਵਿਲੰਬ ਨਾਲ ਪੱਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਫਲ ਦੀ ਡੋਕਾ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਪੀਲਾ-ਨਾਰੰਗੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 20 ਤੋਂ 40 ਗ੍ਰਾਮ ਵਜਨ ਵਾਲੇ ਇਹ ਖਜੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਖਜੂਰ ਬਰਸਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖਰਾਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਜੋ ਉਨਾਂ ਦੀ ਸਬ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਬਾਤ ਹੈ। ਖਲਾਸ ਖਜੂਰ ਨੂੰ ਮੱਧਮ ਅਵਧੀ ਵਾਲਾ ਖਜੂਰ ਵੀ ਕਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੋਕਾ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਪੀਲਾ ਅਤੇ ਮੀਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨਾਂ ਦਾ ਔਸਤ ਵਜਨ 15.2 ਗ੍ਰਾਮ ਹੈ। ਹਲਾਵੀ ਖਜੂਰ ਬਹੁਤ ਮੀਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਪੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੋਕਾ ਹੋਣ ਤੇ ਉਨਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਪੀਲਾ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਔਸਤ ਹਲਾਵੀ ਖਜੂਰ ਦਾ ਵਜਨ 12.6 ਗ੍ਰਾਮ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸਰੀਰ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਖਜੂਰ ਹੁਣ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਹਨ

ਖਜੂਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ

• ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਵਧੀਆ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਚੁਣੋ।
• ਖਜੂਰ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰੋ।
• ਖਜੂਰ ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੱਟੋ।
• ਖਜੂਰਾਂ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸੁਕਾ ਕੇ ਰੱਖੋ।